AISI H10 sıcak iş takım çeliğinin mekanik özelliklerine temperleme ve yaşlanma işlemlerinin etkisi

Bu çalışmada, 1050 °C’de 1 saat östenitleme işlemi uygulandıktan sonra suda soğutulan ve ardından 550 oC’de farklı zaman aralıklarında temperlenen AISI H10 sıcak iş takım çeliğinin mikroyapı ve mekanik özellikleri incelenmiştir. Ayrıca optimum parametrelerin elde edildiği 550 °C’de 2 saat temperlenen numunelerin dinamik deformasyon yaşlanma davranışları araştırılmıştır. Yaşlandırma işleminde çekme deneyleri 25-700 °C sıcaklık aralığında ve 1x10-3 s-1 deformasyon oranında gerçekleştirilmiştir. Çekme sonucu kopan numunelerin kırık yüzeyleri incelenerek dinamik deformasyon yaşlanmasının kırılma davranışına etkisi tespit edilmiştir. Çekme sonuçları temperlenmiş numunelerin dinamik deformasyon yaşlanması ile tutarlı olarak 200 °C ve 300 °C'de akma dayanımında ve maksimum çekme dayanımında bir artış olduğunu, ancak % uzama değerlerinin sabit kaldığını göstermiştir. AISI H10 sıcak iş takım çeliğinde dislokasyonlar ile arayer atomları (C veya N) veya yer alan atomları (Cr veya Mo) arasındaki etkileşim nedeniyle dinamik deformasyon yaşlanmasının farklı sıcaklıklarda meydana geldiği gözlenmiştir.